Inclusief voetbal : via Kraainem van de theorie naar de praktijk
De studente komt erachter dat aangepast sporten veel verder gaat dan sport voor mensen met een beperking. Het gaat erom op inclusieve wijze aan bewegen te doen, in alle omstandigheden en voor allerlei doelgroepen, met name migranten met specifieke uitdagingen.
Het is dan ook niet verbazend dat Valentine in de club van Kraainem terechtkomt waar het project « We Welcome Young Refugees » loopt dat haar inspireert. Iedere dinsdag en vrijdag woont ze de conversatielessen bij met de jongeren van het Fedasilcentrum van Sint Pieters-Woluwe, samen met vrijwilligers Myriam, Alban en Jean-François. Valentine houdt van het contact met andere culturen, nieuwe woorden en recepten en vrolijke anekdotes.
Na deze les vergezelt Valentine de NBVM (niet-begeleide minderjarige vreemdelingen) naar het voetbalveld. Ze gaan er trainen en Valentine helpt de jongeren de door de coaches voorgestelde oefeningen beter te begrijpen.
Hinderpalen op het veld wegnemen
Haar opmerkingen zijn waardevol. Zo stelt ze vast dat men niet vaak voldoende tijd uittrekt voor de presentaties. In dat geval onthouden de clubleden de namen van de spelers niet (afkomstig uit Aghanistan, Erytrea of Irak) en noemen ze hen gewoon « de vluchtelingen ». Teamgenoten moeten elkaar op het speelveld kunnen aanspreken en aanmoedigen. Valentine suggereert de coach om gemengde oefeningen te houden hetgeen persoonlijk contact in de hand werkt.
Hoe vluchtelingen tegenover voetbal staan verschilt heel sterk. Sommigen hebben nooit gevoetbald (Afghanen zijn bijvoorbeeld meer met cricket vertrouwd). Anderen zijn straatvoetbal beter gewend dan spelen op gras:« Dat zie ik omdat ze snel buitenspel staan en overal naartoe rennen waardoor ze vermoeid raken », zegt Valentine. Ze herinnert zich wel heel goed twee spelers uit Ivoorkust en enkele anderen die « een heel goed beeld van het spel hadden, goed konden dribbelen en de bal passen ».
Met culturele en taalverschillen omgaan vergt op het veld flexibiliteit en geduld. Soms moet je dingen met veel gebaren uitleggen en soms ook herhalen. Sommige coaches maken daar spontaan tijd voor vrij, anderen staan er minder bij stil, vooral op vrijdag wanneer de zondagwedstrijd al in beeld komt.
Dat is een match waaraan de vluchtelingen van Fedasil Sint Pieters-Woluwe jammer genoeg niet kunnen deelnemen. Wie daar verblijft stuurt men enkele weken na aankomst al naar andere opvangcentra, soms in andere provincies.
Durven te dromen
Valentine droomt van een breed sportnetwerk dat zich verder kan vertakken. Wanneer ze naar een ander centrum gaan zouden kandidaat-vluchtelingen makkelijk een andere plek kunnen vinden om aan sport te doen. Niet alleen in voetbalclubs trouwens maar ook op de dansvloer, de klimmuur, de pétanquebaan of bij het boogschieten. « Waarom niet ? », vraagt Valentine enthousiast. Zij komt uit Annecy en in die streek zijn er ski-instructeurs die vluchtelingen leren skiën.
Valentine heeft nu haar diploma gehaald en werkt bij de vereniging Gym SANA die bewegingsactiviteiten organiseert voor een divers publiek (bejaarden, mensen met een mentale beperking of een chronische aandoening). Ze is nog altijd dol op voetbal en droomt ervan een vrouwenteam van vluchtelingen te coachen en met hen naar de Olympische Spelen te gaan.